1. Thế hệ Z là ai? Họ đang bước vào thị trường lao động như thế nào?

Thế hệ Z (Gen Z), sinh từ khoảng năm 1997 đến 2012, là nhóm người trẻ đầu tiên lớn lên hoàn toàn trong kỷ nguyên số. Khác với thế hệ Millennials (Gen Y), Gen Z tiếp xúc với công nghệ từ nhỏ và có khả năng thích nghi nhanh chóng với các nền tảng kỹ thuật số. Đến năm 2025, Gen Z sẽ chiếm gần 27% lực lượng lao động toàn cầu – trở thành nguồn nhân sự chủ lực trong nhiều ngành nghề.

Tuy nhiên, Gen Z không chỉ mang đến nguồn lao động trẻ mà còn kéo theo sự thay đổi đáng kể trong tư duy làm việc, kỳ vọng nghề nghiệp và giá trị cá nhân. Họ đang đặt ra thách thức – và cũng là cơ hội – cho các nhà tuyển dụng trong việc tái định nghĩa văn hóa tổ chức, phương thức tuyển dụng và chiến lược giữ chân nhân tài.

2. Những thay đổi trong kỳ vọng nghề nghiệp của Gen Z

a. Tìm kiếm ý nghĩa công việc

Khác với các thế hệ trước, Gen Z không chỉ quan tâm đến mức lương. Họ đề cao ý nghĩa của công việc và mức độ phù hợp với giá trị cá nhân. Họ muốn làm việc trong những tổ chức tạo ra tác động tích cực cho xã hội, có định hướng phát triển bền vững, và được trao quyền thể hiện bản thân.

b. Linh hoạt và tự chủ

Gen Z ưu tiên mô hình làm việc linh hoạt, kể cả về thời gian và địa điểm. Họ yêu thích remote work, hybrid work và những công việc cho phép họ chủ động quản lý tiến độ. Gen Z đề cao sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân (work-life balance) hơn là tuân thủ theo giờ giấc cố định.

c. Học hỏi và phát triển bản thân

Một yếu tố khiến Gen Z quyết định gắn bó với công ty chính là cơ hội phát triển cá nhân. Họ mong muốn có lộ trình đào tạo rõ ràng, cơ hội học hỏi kỹ năng mới và được thử sức ở nhiều vai trò khác nhau trong tổ chức.

d. Giao tiếp và phản hồi minh bạch

Gen Z muốn được giao tiếp cởi mở, liên tục nhận phản hồi mang tính xây dựng. Mô hình “quản lý từ trên xuống” truyền thống không còn phù hợp. Thay vào đó, họ kỳ vọng môi trường hợp tác đa chiều, nơi mọi ý kiến đều được tôn trọng.

3. Xu hướng tuyển dụng mới – Thích nghi để thành công

a. Tái định nghĩa thương hiệu nhà tuyển dụng (Employer Branding)

Gen Z đánh giá doanh nghiệp không chỉ qua website hay mô tả công việc, mà còn qua truyền thông mạng xã hội, review trên Glassdoor, hay thậm chí là văn hóa công ty được phản ánh qua TikTok. Vì vậy, nhà tuyển dụng cần xây dựng hình ảnh thương hiệu tuyển dụng một cách chân thật, nhất quán và gần gũi.

b. Quy trình tuyển dụng nhanh – rõ – thân thiện

Một quy trình phỏng vấn kéo dài, thiếu phản hồi hoặc khắt khe sẽ khiến Gen Z rút lui. Họ mong đợi quy trình ứng tuyển đơn giản, thời gian phản hồi ngắn, đồng thời được trải nghiệm một hành trình ứng tuyển tích cực, bất kể kết quả ra sao.

c. Tối ưu trải nghiệm ứng viên bằng công nghệ

Gen Z là thế hệ kỹ thuật số, vì vậy các công cụ như AI đánh giá CV, chatbot tư vấn tuyển dụng, video interview, hay hệ thống quản lý ứng viên (ATS) sẽ giúp doanh nghiệp ghi điểm. Trải nghiệm liền mạch, tối ưu trên đa nền tảng (web, mobile) là điều bắt buộc.

4. Những ngành nghề hấp dẫn Gen Z

a. Công nghệ & sáng tạo nội dung số

Gen Z bị thu hút mạnh mẽ bởi các ngành như truyền thông, thiết kế sáng tạo, lập trình, phát triển ứng dụng, UX/UI, sản xuất nội dung số. Họ yêu thích công việc có tính đổi mới, cập nhật xu hướng, và tạo ra sản phẩm mang dấu ấn cá nhân.

b. Khởi nghiệp và làm việc tự do (freelance)

Nhiều Gen Z lựa chọn con đường freelancer hoặc xây dựng thương hiệu cá nhân từ sớm. Họ có xu hướng khởi nghiệp trong lĩnh vực bản thân đam mê, thay vì tìm kiếm công việc cố định. Điều này đòi hỏi các công ty cần linh hoạt trong việc hợp tác thời vụ, theo dự án, thay vì chỉ tập trung tuyển nhân viên toàn thời gian.

c. Ngành nghề hướng đến tác động xã hội

Gen Z có sự quan tâm lớn tới các ngành liên quan đến môi trường, giáo dục, sức khỏe tinh thần, cộng đồng, và các hoạt động phi lợi nhuận. Đây là cơ hội cho các tổ chức xã hội, startup tác động xã hội (social impact startup) tuyển dụng những nhân sự có động lực mạnh mẽ và cam kết lâu dài.

5. Cơ hội cho các nhà tuyển dụng

a. Tái cấu trúc văn hóa doanh nghiệp

Sự tham gia của Gen Z đang thúc đẩy doanh nghiệp tái cấu trúc văn hóa nội bộ, theo hướng minh bạch, linh hoạt và đề cao giá trị cá nhân. Doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội này để xây dựng môi trường làm việc thế hệ mới, tạo sức hấp dẫn không chỉ với Gen Z mà cả các thế hệ kế tiếp.

b. Ứng dụng công nghệ để cá nhân hóa trải nghiệm

Các nhà tuyển dụng nên sử dụng AI, dữ liệu lớn (big data) và các nền tảng tuyển dụng thông minh để phân tích hành vi ứng viên, cá nhân hóa thông điệp tuyển dụng, và tạo dựng trải nghiệm phù hợp cho từng phân khúc lao động.

c. Kết hợp đa thế hệ trong tổ chức

Thay vì tạo khoảng cách, sự xuất hiện của Gen Z chính là cơ hội để thúc đẩy sự đa dạng thế hệ trong doanh nghiệp. Việc kết hợp thế mạnh của Gen X, Gen Y và Gen Z sẽ tạo ra đội ngũ linh hoạt, sáng tạo và thích nghi tốt với sự thay đổi liên tục của thị trường.

6. Chiến lược dài hạn để giữ chân Gen Z

a. Xây dựng lộ trình phát triển rõ ràng

Hãy cho Gen Z thấy con đường sự nghiệp của họ tại doanh nghiệp trong 1 năm, 3 năm và 5 năm tới. Có thể thông qua mentorship, chương trình “rotational” hay hệ thống đánh giá năng lực.

b. Tạo động lực từ bên trong

Lương thưởng là quan trọng, nhưng chưa đủ. Gen Z cần cảm thấy được công nhận, được trao quyền và có tiếng nói trong tổ chức. Những sáng kiến nội bộ như “Gen Z voice”, “Innovation lab” hoặc các nhóm phát triển cộng đồng nội bộ sẽ giúp họ gắn bó hơn.

c. Cam kết giá trị xã hội

Doanh nghiệp cần thể hiện rõ cam kết vì cộng đồng, vì môi trường, vì sức khỏe tinh thần nhân viên. Đó không chỉ là một chính sách, mà phải là phần gốc trong chiến lược phát triển doanh nghiệp.

Xem thêm tại : Nolimit Agency 

• • Tư duy xây dựng thương hiệu cá nhân.
  • Gen Z và hành vi tiêu dùng mới.